Espresso Makinesi Nedir? Çalışma Mantığı Nasıldır?

Geleneksel Espresso makinelerinin çalışma mantıkları aslında oldukça basittir. Cafelerde gördüğümüz o kocaman göz alıcı makinelerin temelinde aslında bir şofben yatar. Basınç pompalı yüksek ısı üreten şofbenler. Onca teknoloji ,ar-ge ve mühendislik ne için peki ?

Bu yazımda makineleri yakından tanıyacağız. Öncelikle ilk Kahve makinelerinden başlayalım. İlk Kahve makineleri dik kazana sahip makinelerdi. İçlerinde suyu 100 derece kaynatan sıcak su üreten basit makineler. Portafiltrenin içine öğütülmüş kahveyi koyup gruba taktıktan sonra 2 bar basınçlık suyu kahvenin içinden geçirir ve black coffee diye tabir edilen kahveyi yapardı. Hatta bu kahveleri yapan baristalar makinistler gibi özel eğitimler alırdı. Bu ortalama 40 - 50 sene sürdü. Makinelerin gelişme serüveni Espressonun icadıyla başladı.

Bir mühendist kahvenin içindeki suyu basınç kullanarak geçirince krema elde ettiğini keşfetti. Daha sonra bu basınç ile çeşitli denemeler sonucunda 9 bar basıncının en ideal kremayı oluşturduğunu buldular. 9 bar basıncı uzun süre manuel lever kollar ile yapıldıktan sonra makinelere elektronik pompaları monte ederek kolaylık sağladılar. Bu keşiflerle birlikte Espresso icad edildi ve Italyada yaygın olarak kullanılmaya başlandı.

İlk güncelleme modern şofbene basınç eklemek oldu. Daha sonra volumetrik dozaj pompaları da eklenerek kahvenin içinden geçen suyun miktarını da otomatikleştirdiler.

Bu özellik dijitalleşmeden önce Lever sistemli makineler ile basınç üretiliyordu.

Sütlü kahvelerin de talebinin artmasıyla bu kazanlar 100 dereceden 130 dereceye kadar dayanabilecek şekilde tasarlandı. Bu ısı artışı sayesinde kazanların içinde buhar oluşumu sağlandı. Bu basınçlı buharı kullanarak buhar kollarından sütün ısıtılması ve daha sonra krema haline gelmesi sağlandı. Bu keşiflerle birlikte Latte , Cappuccino gibi kahveler türedi ve yaygınlaştı. En son kazandan sıcak su talebini gideren bir musluk eklenerek Americano tarzı ürünlerin sıcak su ihtiyacı da bu makinelerden sağlanarak evrimini tamamladı.

Evet Klasik bir Espresso makinesinin donanımları tam olarak bu şekilde oldu.

Şimdiki zamanda ise bu makinelerin teknoloji yardımı ile ne kadar ilerlediğine hep birlikte şahit oluyoruz. Otomatik buhar kolları , 9 bar standar basınç yerine kademeli değişebilen basınç seçenekleri, sıcaklığı kontrol edilebilen demleme başlıkları, metallere yapılan yalıtım kaplamaları, internet bağlantısı vs vs derken tıpkı bir Formula yarışları gibi teknoloji yarışına girmiş bulundu bütün firmalar. Tabi bir de Süper otomatik espresso makineleri var ki neredeyse insan eli değmeden herşeyi yapar oldular. Bunlar ile alakalı da bir yazım var incelemenizi tavsiye ederim.

Koskoca makinelerin aslında basınç pompalı birer şofben olduğu aşikar. Peki biz neden bu kadar basit bir teknolojiyi üretemiyoruz ? Üretsek bile neden kalitesi avrupada üretilenler ile aynı olmuyor ? Bu sorunun cevabı tabiki tecrübe. İtalyan bu işi 100 yıldan fazladır yapıyor. Biz daha 10 senedir deniyoruz.

Ama biz de Türk kahvesinde ilerledik... diyebilmeyi isterdim. Ama hala en iyi Türk kahvesini bakır cezve de üretiyoruz. Bilemedim bu bir eksiklik midir yoksa değerleri korumak mıdır?? Neyse ki yeni tip Türk kahvesi makineleri evlerde yaygınlaştı da bu kültürden de iyice uzaklaştık :)